W
pierwszym wpisie na tym blogu opisałam to, jak kształtuje się samoocena w życiu
człowieka. Tym razem chciałabym przedstawić to, jakie czynniki kształtują
samoocenę. Autorzy wielu książek psychologicznych wymieniają zazwyczaj te same
czynniki. Za najważniejsze z nich uważane są: opinie i oceny innych ludzi, sukcesy
i niepowodzenia jednostki, porównywanie siebie z innymi oraz pozycja społeczno-ekonomiczna
rodziców.
Wydawać
się może, że wysoka samoocena jest bardzo pożądana. I faktycznie, samoocena
wysoka tak – ta bardzo wysoka już troszkę mniej. Zauważa się, że taką samoocenę
mają osoby o nieprzeciętnych zdolnościach i możliwościach fizycznych i
psychicznych. Ich „ja realne” niemal zupełnie pokrywa się z ideałem.
Czym charakteryzuje
się więc osoba o bardzo wysokiej samoocenie?
Podejmuje
niemalże wszystkie wyzwania,
Przypisuje
sobie zdolności wyższe niż posiada,
W
razie niepowodzenia wpada we frustrację,
Odpowiedzialnością
za porażki często obciąża innych,
Często
wpada w konflikty z otoczeniem,
Osoby
o bardzo wysokiej samoocenie są często uważane za zarozumiałe i po prostu za
bardzo pewne siebie.Należy więc pamiętać, aby mimo świadomości swoich zdolności nie dać się ponieść zarozumialstwu.
Osoba
o samoocenie umiarkowanie wysokiej to ta, która charakteryzuje się między
innymi takimi zachowaniami:
Chętnie
podejmuje nowe zadania,
Dąży
do poprawy swoich działań, lecz nie zniechęca się porażkami,
Akceptuje
siebie,
Wierzy
we własne możliwości,
Jest
świadoma swoich zdolności, możliwości i wartości,
Przyjmuje
na siebie odpowiedzialność za swoje działania,
Świadomie
przyjmuje opinie na swój temat,
Nie
ma trudności w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów społecznych.
Wydaje
Ci się, że te cechy charakteryzują również Ciebie? Jeśli tak, to świetnie. Nie
możemy jednak zapominać, że tak samo jak osoby o niskiej samoocenie, tak i te,
które charakteryzują się samooceną umiarkowanie wysoką muszą o nią dbać.
Oto
kilka rad:
-
uaktualniaj świadomość samego siebie – pamiętaj, że człowiek ciągle się
zmienia, zdobywa nowe doświadczenia, osiąga kolejne cele. Nie pomijaj swoich
małych sukcesów, nie skupiaj się tylko na tym, co było kiedyś,
-
nie lekceważ małych sukcesów, ale podejmuj też kolejne większe wyzwania – jedne
napędzają drugie, a to pomoże Ci myśleć o sobie jeszcze lepiej,
-
nie zniechęcaj się porażkami – każda z nich może dać Ci nowe doświadczenie i
być dobrą nauką na przyszłość.
Osoby o samoocenie niskiej mają niski
stopień zbieżności „ja idealnego” z „ja realnym”. Pewnie myślisz teraz, co to
właściwie oznacza, tak? Krótko mówiąc, osoby charakteryzujące się niską samooceną
mają poczucie tego, że to jacy są bardzo odbiega od ideału, jaki chciałyby
osiągnąć.
Co więc charakteryzuje osoby o niskiej
samoocenie? Przejawów jest kilka, oto niektóre z nich:
Lęk przed podejmowaniem działań, niska
motywacja do działania,
Nadwrażliwość na opinię innych,
Unikanie kontaktów społecznych,
Odbieranie krytyki innych jako ataku,
Tłumaczenie porażek własną
niekompetencją,
Krytycyzm wobec siebie,
Wpadanie w poczucie winy – często bez
powodu,
Brak samoakceptacji,
Trudności z nawiązywaniem i
podtrzymywaniem kontaktów społecznych.
Czy osoby o niskiej samoocenie mogą
zrobić coś, by swoją samoocenę poprawić? Oczywiście. Co możesz zrobić?
- otaczaj się małymi sukcesami –
zadbaj o to, by w Twoim pokoju znajdowały się rzeczy, które kojarzą Ci się z
miłymi momentami Twojego życia, z tymi, w których byłeś z siebie dumny, Drogi
Czytelniku,
- zapamiętuj i przyjmuj komplementy,
które ludzie do Ciebie mówią, możesz je też spisywać,
- zminimalizuj kontakt z ludźmi, którzy
Cię dołują i tylko narzekają – to przestanie Cię hamować,
- nawiąż dialog z samym sobą, traktuj
siebie z szacunkiem i miłością do samego siebie, a nie tylko krytykuj - skoncentruj się na własnych siłach i mocnych stronach.
Kilka sprawdzonych
sposobów przedstawionych jest w filmiku, który prezentuję Ci poniżej.
* Filmik ten jest ogólnodostępny w Internecie, nie jest on moją własnością. Jego autorem jest Paweł Grzywocz
Jak
twierdzą naukowcy (m.in. Henryk Kulas), samoocena w znacznym stopniu wpływa na
nasze funkcjonowanie w społeczeństwie. To, jaki poziom samooceny mamy, wynika w
dużej mierze z tego, jak konfrontujemy nasze „ja realne” z „ja idealnym” (czyli
to jacy jesteśmy z tym jacy chcielibyśmy być). Im bardziej zbieżne są te dwa
komponenty, tym wyższa samoocena nas charakteryzuje.
Do
zapoznania się z tym, jak funkcjonują osoby ze względu na określony poziom
samooceny zapraszam do kolejnych wpisów.
